Շու­կա՞, թե՞ ար­ժե­հա­մա­կարգ

 Դաշ­նա­կից երկ­րի հա­կա­ռա­կոր­դին 1 մի­լի­արդ դո­լա­րի ցա­մա­քա­յին սպա­ռա­զի­նու­թյուն վա­ճա­ռած Ռու­սաս­տա­նի պաշ­տո­նա­կան մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներն առ այդ, մեղմ ասած, լուրջ չեն, եթե չհաշ­վենք, որ նաև որո­շա­կի քա­մահ­րանք են պա­րու­նա­կում նույն ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նակ­ցի հան­դեպ: ՌԴ Անվ­տան­գու­թյան խորհր­դի քար­տու­ղար Ն. Պատ­րու­շևի պա­տաս­խա­նը հայ լրագ­րո­ղի հար­ցին` ինչ­պես բա­ցատ­րել, որ Ռու­սաս­տանն այդ­քան մե­ծա­ծա­վալ զենք է մա­տա­կա­րա­րում իր ռազ­մա­վա­րա­կան գոր­ծըն­կե­րոջ հա­կա­ռա­կոր­դին, պար­զա­պես դե­մա­գո­գիա է. վեր­ջինս վկա­յա­կո­չել է ինչ-ինչ մի­ջազ­գա­յին հա­մա­ձայ­նագ­րեր, որոնք իրենք չեն խախ­տել, ապա նաև ՌԴ ինչ-որ օրենք­ներ, որոնք հա­վաս­տում են Ռու­սաս­տա­նի իրա­վուն­քը` հա­նուն տնտե­սա­կան շա­հի առև­տուր անել ցան­կա­ցած պե­տու­թյան հետ:

Մի կողմ թող­նենք այն հան­գա­ման­քը, որ ՌԴ ԱԽ քար­տու­ղարն այն­քան էլ ճիշտ չէ իրա­վա­կան առու­մով, և դա մատ­նա­ցու­ցում է եր­կու երկր­նե­րի մի­ջև կնքված ռազ­մա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան պայ­մա­նա­գի­րը, բայց որ­քա­նո՞վ է նա ճիշտ և ար­դա­րա­ցի բա­րո­յա­կան առու­մով: Ռու­սաս­տա­նը, փաս­տո­րեն, միջ­պե­տա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում բա­րո­յա­կա­նու­թյան ու բա­րե­կա­մու­թյան վե­րա­բե­րյալ իր ու­րույն պատ­կե­րա­ցում­ներն ու­նի: Եվ ամե­նա­տա­րօ­րի­նակն այն է, որ այդ պատ­կե­րա­ցում­նե­րը ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կի­ցը հան­գիստ պար­տադ­րում է նաև մեզ` հան­ձին մեր ԱԱԽ քար­տու­ղա­րի և պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րի, ով­քեր զեն­քի վա­ճառ­քի իրո­ղու­թյու­նը պարզ­վե­լուց հե­տո ստեղծ­ված խիստ եր­կի­մաստ իրադ­րու­թյան մեջ նաև պար­գև­ատր­վում են դաշ­նակ­ցի կող­մից, հան­րու­թյանն ի տես գրկա­խառն­վում հեր­թա­կան մե­դալը ստա­նա­լիս: Եվ հան­րու­թյանն ուղղ­ված ծաղր ու քա­մահ­րանք է դառ­նում այդ ամե­նը, երբ պարզ­վում է նաև, թե ինչ մե­դալ­ներ են դրանք` ռազ­մա­տեխ­նի­կա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան հա­մար. ծաղ­րը իրա­կան է դառ­նում նրա­նով, որ նույն մե­դալ­նե­րին հան­գիստ կա­րող էին հա­վակ­նել Ադր­բե­ջա­նի պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րարն ու հա­մա­պա­տաս­խան ծա­ռա­յու­թյան ղե­կա­վա­րը: Այ­նու­հե­տև ջերմ գրկա­խառ­նու­թյան «պայ­ման­նե­րում» ՀՀ ԱԱԽ մե­դա­լով պար­գև­ատր­վում է Ն. Պատ­րու­շևը:

Պաշ­տո­նա­կան Երև­անն, այդ­պի­սով, ամեն ինչ անում է բանն այն­պես ներ­կա­յաց­նե­լու, որ իր ռազ­մա­վա­րա­կան գոր­ծըն­կե­րոջ վարքն իբր բա­ցար­ձակ տրա­մա­բա­նու­թյան սահ­ման­նե­րում է, և որ ար­տա­ռոց ոչինչ տե­ղի չի ու­նե­ցել: Մինչ­դեռ: Պաշ­տո­նա­կան այ­ցով Լե­հաս­տա­նում գտնվող ՀՀ նա­խա­գա­հը Լե­հաս­տա­նի նա­խա­գահ Բրո­նիս­լավ Կո­մո­րովս­կու հետ հա­մա­տեղ մա­մու­լի ասու­լի­սում երեկ արել է մի հայ­տա­րա­րու­թյուն, որն անուղ­ղա­կի կամ ակա­մա գնա­հա­տա­կանն է մեր ռուս գոր­ծըն­կե­րոջ առևտ­րա­կան «քմա­հա­ճու­թյուն­նե­րի», և որը հարկ է մեր նա­խա­գա­հի շուր­թե­րից հնչեր ոչ թե հե­ռու եվ­րո­պա­նե­րում, այլ տա­նը, երբ Եվ­րո­պա մեկ­նե­լուց առաջ ըն­դու­նում էր ՌԴ ԱԽ քար­տու­ղա­րին: «Եվ­րո­պան, ցա­վոք, ոմանց հա­մար դե­ռևս շու­կա է և ոչ թե ար­ժե­հա­մա­կարգ»,- Վար­շա­վա­յում ասել է Ս. Սարգ­սյա­նը: Իմաս­տուն բա­ռեր, որ հան­գիստ կա­րե­լի է պրո­յեկ­տել նաև Անդր­կով­կա­սի վրա. Անդր­կով­կասն էլ ոմանց, զո­րօ­րի­նակ` Ռու­սաս­տա­նի հա­մար «դե­ռևս շու­կա» է, մինչ­դեռ ամե­նից առաջ, և գո­նե իր ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կից Հա­յաս­տա­նի պա­րա­գա­յում, պի­տի որ ար­դեն «ար­ժե­հա­կարգ» լի­ներ: «Շու­կա» լի­նե­լու հան­գա­ման­քը կա­րող է վկա­յել Ադր­բե­ջա­նը, որն իր թշնա­մու ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նակ­ցից ստա­ցել է հսկա­յա­ծա­վալ սպա­ռա­զի­նու­թյուն: Իսկ «ար­ժե­հա­կարգ» չլի­նե­լը կա­րող է հա­վաս­տել Հա­յաս­տա­նը, որը, որ­քան էլ պաշ­տո­նա­կան Երև­ա­նը ջա­նա, դար­ձյալ չի հաս­կա­նում իր բա­րե­կա­մի այ­սօ­րի­նակ բա­րե­կա­մու­թյու­նը: Նաև` բա­րո­յա­կա­նու­թյու­նը, որով ար­ժե­հա­մա­կար­գեր են ստեղծ­վում:

Լև­ոն ՍԱՐԳՍՅԱՆ