Ալիևի ելույթի բազմաշերտ վերլուծություն՝ խորհուրդ Ուկրաինային, թե՞ նախազգուշացում Ռուսաստանին և Իրանին. իրանական տեսակետ

Իլհամ Ալիևը ուկրաինացի լրագրողի հետ հարցազրույցում, պատասխանելով «Ի՞նչ խորհուրդ ունեք ուկրաինացի ժողովրդին» հարցին, ասել է. «Մի՛ հանդուրժեք օկուպացիան»։

Այս նախադասությունը թվում է մարդասիրական և կարեկցող, սակայն, անդրադառնալով դրա տոնին և քաղաքական համատեքստին, հատկապես հաշվի առնելով Ղարաբաղյան պատերազմի փորձը և Բաքվի վերջին քայլերը, այն կարելի է ընկալել որպես ոչ պաշտոնական աշխարհաքաղաքական հայտարարություն, որն ավելի շատ ուղղված է ռուսներին, իրանցիներին և ՆԱՏՕ-ի թուրանական նախագծերի քննադատներին տարածաշրջանում, քան ուկրաինացի ժողովրդին։

Վերընթերցելով Ղարաբաղը՝ Իրականություն ստեղծելու վարդապետությունը.

Ալիևը ասում է.- «Մենք բազմաթիվ առաջարկներ ստացանք, որ ընդունենք, բայց  մենք չընդունեցինք»։

Նա խոսեց «պարտադրված իրականությունների» և «ամբարտավան ուժերի» մասին, որոնք փորձում էին Բաքվին ստիպել փոխզիջման գնալ։ Վերջիվերջո, Բաքուն որոշեց. «Եկեք ստեղծենք նոր իրականություններ, որպեսզի աշխարհը հաշտվի դրա հետ»։

Այս դոկտրինը նշանակում է մեջք շրջել իրավական գործընթացից ու բանակցային մոտեցումից և ապավինել ռազմական գործողություններին՝ տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքականությունը վերաիմաստավորելու համար։

2020 թվականի պատերազմում Բաքուն կարողացավ գրավել Ղարաբաղի մի մասը, և այդ փորձը այժմ դարձել է մոդել նմանատիպ նախագծերի համար, այդ թվում՝ Զանգեզուրի։

Թաքնված հաղորդագրություն Մոսկվային՝ Նոր իրականություններ են գալիս.

Այն իրավիճակում, երբ Բաքուն արհեստականորեն սրել է հարաբերությունները Մոսկվայի հետ՝ ՆԱՏՕ-ի և Թուրքիայի ազատ մուտքի համար ճանապարհ հարթելու համար, Ալիևի նախադասությունը կարելի է թարգմանել հետևյալ ուղերձով.

«Եթե Ռուսաստանը չհամաձայնվի նոր տարածաշրջանային ծրագրերի հետ, մենք դրանք կպարտադրենք՝ ինչպես արեցինք Ղարաբաղի հետ»։

Անուղղակի հղում այն ​​մասին, որ Ռուսաստանը պետք է ընդունի Թուրքիայի ռազմական ներկայությունը, արևմտյան բազաները և Ադրբեջանի Հանրապետության ՆԱՏՕ-իացման գործընթացը, հակառակ դեպքում Բաքուն կշարունակի իր ուղին, նույնիսկ եթե դա հանգեցնի ավելի հրապարակային ճգնաժամի։

Զանգեզուրի միջանցք՝ Ղարաբաղյան պատերազմի կրկնություն՝ Իրանի համար ավելի լուրջ հետևանքներով.

Ալիևի հայտարարությունները Ղարաբաղի մասին գործնականում նույն սցենարի սկիզբն են Զանգեզուրի համար.

-Իրանը Զանգեզուրը համարում է իր աշխարհաքաղաքական կարմիր գիծը

-Սակայն Բաքուն, ՆԱՏՕ-ի, Իսրայելի և Թուրքիայի աջակցությամբ, մտադիր է նույն «նոր իրականությունը» ստեղծել Իրանի սահմաններին։

-Այս անգամ՝ ոչ միայն զենքով, այլև կասկածելի դիվանագիտությամբ, թուրանական տնտեսությամբ և մշակութային ազդեցությամբ

Ալիևի խոսքերը նշանակում են. «Ինչպես վերցրինք Ղարաբաղը, այնպես էլ կվերցնենք Զանգեզուրը... և Իրանը ստիպված կլինի հաշտվել դրա հետ»։

Լրատվական կայք, վերլուծությունը՝ Զիա ալ-Սալեհինի