Վանի արքաներն առաջինն էին, որ միավորեցին ամբողջ Հայկական լեռնաշխարհը՝ ստեղծելով մեկ միասնական պետություն. «Մեր պատմությունը» նախագիծ․ տեսանյութ

Վանի թագավորության կամ Ուրարտուի արքա Արգիշտի Առաջինը հայոց պատմության մեջ բացառիկ և առանցքային դերակատարություն ունի ոչ միայն նրա համար, որ մայրաքաղաք Երևանի հիմնադիրն է, այլ որ շարունակելով իր հոր՝ Մենուա արքայի քաղաքականությունը՝ կարողացավ միավորել ամբողջ Հայկական լեռնաշխարհը և Ուրարտուն վերածեց իր ժամանակի գերտերության, որի սահմանները հասնում էին ընդհուպ մինչև Պարսից ծոց: Հին Արևելքի ահարկու արքան՝ Արգիշտի Առաջինը, նվաճելով Արարատյան դաշտը և հիմնելով Էրեբունի ամրոցն ու շարունակելով արշավանքները դեպի հյուսիս և հարավ, դրեց Հայկական բարձրավանդակի քաղաքական, մշակութային և ազգային միասնության հիմքերը:

Պատմական գիտությունների թեկնածու Միքայել Մալխասյանը նշում է, որ մինչև Արգիշտի Առաջինը Հայկական լեռնաշխարհը միավորելու հարցում մրցակցում էին Վանի արքաները, ներկայիս Արարտյան դաշտավայրի, Սևանի ավազանի և Սյունիքի տարածքները միավորող Էթիունի վաղպետական միավորման տիրակալներն ու Տայքի արքաները: Այց մրցակցությունում հաղթանակած դուրս եկավ Վանի թագավորները, որոնց գործողությունների շնորհիվ հարյուրամյակներով ուրվագծվեցին այն սահմանները, որոնք թե քաղաքական և թե մշակութային առումով պետք է ներառեին հայկական պետականությունը:

Մանրամասները՝ հղմամբ։